Akran zorbalığı nedir?
Akran zorbalığı çocuğun fiziksel, duygusal sağlığını ve okul başarısını derinden etkileyebilecek ciddi bir sorundur.
Zorbalık (Bullying) nedir?
Zorbalık, bir veya daha fazla sayıda çocuğun, daha az güçlü olarak algıladıkları bir başka çocuğu tekrarlayıcı şekilde ve kasıtlı olarak korkuttuğu, taciz ettiği veya zarar verdiği bir saldırganlık biçimidir.
Zorbalığa maruz kalan çocuklar, genellikle belli bir takım alanlarda akranlardan farklı veya daha az güçlü olarak algılanır. Bu alanlar:
Sosyal statü veya ekonomik durum
Fiziksel özellikler (örn., kısa boylu veya şişma olma) veya fiziksel güç
Fiziksel engel
Öğrenme bozukluğu
Etnik veya dini açıdan azınlık statüsünde olmak
Cinsel yönelim veya cinsiyet kimliği
Zorbalık birçok şekilde olabilir:
Fiziksel zorbalık: Bir çocuğun eşyalarına zarar vermenin yanı sıra vurma, çelme takma, tekmeleme vb. doğrudan fiziksel şiddet içeren davranışları kapsar.
Sözlü zorbalık: Alay etme, lakap takma, cinsel içerikli uygunsuz yorumlar yapma vb. içerir.
Psikolojik veya sosyal zorbalık: Bir çocuk hakkında söylentiler/dedikodular yaymak, onu toplum içinde utandırmak veya bir gruptan dışlamak gibi davranışları içerir.
Elektronik zorbalık (siber-zorbalık): Elektronik posta, web siteleri, sosyal medya platformları, yazılı mesaj veya elektronik olarak paylaşılan videolar ve fotoğraflar aracılığıyla başkalarını tehdit etmeyi veya onlara farklı yollarla zarar vermeyi içerir.
Zorbalığın sonuçları
Zorbalığa uğramak, çocuğun ruhsal ve fiziksel sağlığının yanı okul başarısı ve kişiler arası ilişkileri üzerinde kısa ve uzun vadeli etkilere sahip olabilir. Zorbalığa uğrayan bir çocuk şu riskler altındadır:
Fiziksel yaralanma
Depresyon ve/veya kaygı bozuklukları
Yalnızlık veya içe kapanma
Özgüven kaybı
Yeme bozuklukları
Kendine zarar verme davranışları
İntihar düşünceleri
Alkol veya uyuşturucu kullanımı
Uyku bozukluğu
Tekrarlayan okul devamsızlığı
Okul performansının düşmesi
Hırçın, saldırgan davranışlar
Zorbalığın uyarı işaretleri
Çocuğunuz zorbalığa maruz kalıyorsa, korku, utanç veya küçük düşme endişesi nedeniyle sessiz kalabilir. Zorbalığın neden olduğu belirtiler bazen oldukça silik ipuçlarıyla kendisini gösterebilir ya da bazı ruhsal bozuklukları taklit edebilir.
Çocuğunuzun zorbalığa uğraması konusunda şüphe uyandırması gereken durumlar:
Giysilerin kaybolması ya da zarar görmesi (yırtılmış, parçalanmış kıyafetler vb.)
Kişisel eşyaların (elektronik cihazlar, okul gereçleri vb.) sık sık kaybolması
Arkadaşlık ilişkilerinin ani sonlanımı veya sosyal etkileşimden kaçınma
Okul performansının düşmesi veya okula gitmek istememe
Baş ağrısı, karın ağrısı veya diğer fiziksel şikayetler
Uyku sorunları veya sık kabus görme
Yeme alışkanlıklarında değişiklikler
İnternette veya telefonda zaman geçirdikten sonra sıkıntıya kapılması
Elektronik cihazlardan (telefon, bilgisayar vb.) ani şekilde kaçınmaya başlaması
Çaresizlik duyguları veya düşük benlik saygısı
Evden kaçma, ya da kendine zarar verici davranışlar
Zorbalığı önleme ve çözme stratejileri
İletişimi açık tutun
Zorbalık hakkında gerçekleşmeden önce konuşmak, sorunu önlemek ve çözmek için zemin hazırlar. Çocuğunuza şunu sormayı düşünün:
Bugün okulda ne güzel şeyler oldu? Ne kötü şeyler?
Hangi davranışları zorbalık olarak değerlendiriyorsunuz?
Öğle yemeği, teneffüs veya okul otobüsü nasıldır?
Okulda zorbalık gördünüz mü?
Zorbalığa uğradığında okulda konuşabileceğin biri var mı?
Cevap vermek için bir planınız olsun
Çocuğunuzla zorbalığa yanıt verme stratejileri hakkında konuşun. Bunlar aşağıdaki eylemleri içerebilir:
Uzaklaşın ve kendinizi durumdan uzaklaştırın.
Kendinizi güvende hissediyorsanız, kişiye doğrudan ve sakin bir şekilde durmasını söyleyin.
Bir arkadaşınızla ne olduğu hakkında konuşun.
Neler olduğu hakkında okulda güvendiğiniz bir yetişkinle konuşun.
Kendinizi güvende hissetmeyen yerlerden kaçının.
Güvenli ve destekleyici olan arkadaşlarınızla ve yetişkinlerle zaman geçirmeye çalışın
